5. SINIF DERS NOTLARI

TEKNOLOJİ

1.      İhtiyaçlardan doğar.

2.      Hayatımızı kolaylaştırır.

3.      Kullanıcı tarafından kullanılır.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

İletişimde kullanılan bütün elektronik araç gereçlerin tümüdür. Örneğin;telefon, bilgisayar, televizyon, fax vb.

BİLGİSAYAR VE SAĞLIĞIMIZ 

1.      Yüksekliği ayarlanabilir, sırtı bele uygun bir koltukta oturulmalıdır.

2.      Dik oturulmalı ve sırt desteklenmelidir.

3.      Monitörün üst kenarı ile göz hizasının aynı seviye olmalı.

4.      Monitörden 45 cm uzakta oturulmalı.

5.      Işık monitöre dik gelmemeli, parlama ve yansımalar önlenmelidir.

6.      Fare ile klavye masa üzerinde aynı hizada olmalı.

7.      Kollar yatay veya biraz yukarı doğru olmalı.

8.      15-20 dk bir gözler dinlendirilmeli ve saat başı oda temiz hava ile doldurulmalıdır.

9.      Bilgisayarı yanlış kullanımlarda göz, bel, sırt, boyun, psikolojik ruh hali, omurga ve eklemler olumsuz etkilenebilir. 

YAZILIM

Bilgisayardaki iş ve işlemleri yapmada kullanılan programlardır.Örneğin; resim programı, müzik programı, bilgisayarın işletim sistemi, oyunlar, internet vb.

DONANIM

Bilgisayarda bulunan elle tutulup, gözle görülebilen fiziksel birimlerdir.

Bilgisayarın ana ve çevre birimleri donanımdırlar. Örneğin fare, hoparlör vb.

BİLGİSAYARIN ANA (TEMEL) BİRİMLERİ

Slogan: Olmazsa olmaz.

Bilgisayarın sağlıklı çalışması için ana birimler mutlaka gereklidir. 4 tanedir.

1.        Monitör(ekran): Bilgisayarda yapılan işlemlerin görüntülendiği birimdir.

2.        Sistem Birimi( Kasa): Bilgisayarda işlemleri yapan parçaların bulunduğu birimdir. Bilgisayara elektrik sağlar.

3.     Klavye: Üzerinde harf, rakam ve özel karakter( ünlem işaret, soru işareti) vardır.Yazı yazabiliriz, hesap yapabiliriz, oyun oynayabiliriz. Bilgisayarı kontrol etmeye yarar. Harflerin dizilişine göre 2’ye ayrılır. F ve Q klavye. F bizim alfabemize uygundur klavye f harfi ile başlar.

4.     Fare (maus): Ekrandaki öğeleri seçmeyi, hareket ettirmeyi, bunların temsil ettirdiği işlemleri yaptıran birimdir.

imleç: yazı yazarken farenin ekranda yanıp sönen çizgiye dönüşmüş hali.

Not: Fare ile klavye birbirinin bazı görevlerini yerine getirebilirler ama tamamını yerine getiremezler.

BİLGİSAYARIN ÇEVRE BİRİMLERİ

Slogan: Olmazsa da olur. Olursa daha güzel olur.

1.    Tarayıcı: Resim ya da metinleri kağıttan bilgisayara aktarmayı sağlar.

2.    Yazıcı:Bilgisayardaki bilgileri kağıda aktarmayı sağlar.Elde edilen kağıda çıktı denir.

3.    Hoparlör ve Kulaklık: Bilgisayardaki sesleri duymamamızı sağlar.

4.    Cd(sidi) ve flash bellek: Bilgilerimizi depolamaya yarar. Bilgileri bir bilgisayardan diğerine aktarabiliriz.

5.    Mikrofon, kamera, projeksiyon vb. gibi çevre birimlerine çok fazla örnek verebiliriz.

BİLGİSAYARLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER

1.    Bilgisayarı açarken kasadaki güç düğmesine basarız. Bilgisayarı kapatmak içinse asla bu düğmeye basmayız.

2.    Bilgisayarı doğru kapatmak için başlat menüsünden bilgisayarı kapat deriz.  Başlat menüsünden bilgisayardaki bütün programlara ulaşabiliriz. Buradan bilgisayarıma da girebiliriz.

3.    Farenin üzerinde sağ ve sol tuşlar vardır.

4.    Sol tuş—1 kere--- seçmek için

5.    Sol tuş—2 kere arka arkaya—açmak için

6.    Bilgisayardaki bir öğeyi seçip üzerinde sağ tıkladığımız zaman o öğeyle ilgili yapabileceğimiz çeşitli seçenekler gelir karşımıza. Kes, kopyala, yeniden adlandır, sil, yapıştır, özellikler gibi.

7.    ‘Yeniden adlandır’ ile seçtiğimiz öğenin ismini değiştirebiliriz

8.    ‘sil’ ile seçtiğimiz öğeyi silebiliriz.

9.    ‘özellikler’ ile seçtiğimiz öğenin boyutu, tarihi vs. gibi özellikleri görebiliriz.

10. Bilgisayar açıldığında ilk karşımıza gelen ekrana masaüstü denir. Masaüstünde bilgisayarım, geri dönüşüm kutusu, belgelerim gibi bazı simgeler bulunur.

11. Geri dönüşüm kutusu silinen öğelerin tutulduğu yerdir. O öğeyi oradan da silersek kalıcı olarak silmiş oluruz.

12. Bir resmi masaüstü arka planı yapmak için üzerinde sağ tıklarız. ‘Masaüstü arka planı olarak ayarla’ deriz. Ayarları için de masaüstünde sağ tıklarız. ‘kişiselleştir’ seçeneğinden ‘masaüstü arka planı’ seçeneği ile istediğimiz değişiklikleri yaparız.

13. Resim yapma programında resim yapabiliriz ve bu resmi de arka plan resmi olarak kullanabiliriz.

14. Resim programı olan paint için;

 Başlat—tüm programlar—donatılar—paint

15. Görev Çubuğu: Açık olan programların simgelerini üzerinde barındırır. Çalışan programlar arasında geçiş yapmayı sağlar.

16. Başlık çubuğunda bazı simgeler vardır. Kapat: pencereyi kapatır. Simge durumuna küçült: Açık olan pencereyi kapatmadan görev çubuğunda konumlandırır. Ekranı kapla: Açık olan pencere ekranın tamamını kaplar.

17. Kaydırma çubuğu: Pencerede o anda görülmeyen bilgilerin görülmesi için kullanılır.

18. İşletim Sistemi: Bilgisayar donanımlarının denetimi ve yönetimini sağlar. Yeni nesil akıllı telefonları bu sayede bilgisayar gibi kullanabiliriz, internete girebiliriz falan. İşletim sistemlerine örnek; Windows xp, Windows7, android gibi.

19. Üç hesap türü vardır: Her tür kullanıcılara bilgisayar üzerinde farklı bir denetim düzeyi sağlar.

Standart hesaplar

Yönetici hesapları

Konuk hesapları

20. Denetim masası—kullanıcı hesapları ile yeni kullanıcı ekleyebilir ve kullanıcı hesabına şifre koyabiliriz.

21. Bilgisayarım simgesine sağ tıklayınca ‘sistem özellikleri’ kısmında bilgisayarın özellik tanımlamasını görüntüleyebiliriz.

22.  Dosya: Her türlü bilgiye biz dosya diyoruz. Örneğin; resim, müzik, oyun, ödev.

23. Klasör( Dizin): Aynı türden dosyaları sınıflandırmamızı sağlar.

24. Yeni klasör oluşturmak için boşlukta sağ tıklayıp yeni deriz daha sonra da klasör deriz adını veririz.

25.  Sol tıklama ile bir dosya ya da klasörü açabiliriz.

26. Bir dosya ya da klasör üzerinde sağ tıkladığımızda onunla ilgili bazı seçenekler gelir. Örneğin; kes, yapıştır, özellikler, kopyala, ad değiştir, sil gibi.

27. Sadece seçenekleri görmek için sağ tıklarız, diğer işlemlerde sol tuşu kullanırız.

28. Taşıma: kes ve yapıştır komutlarını kullanarak bir yerden bir yere taşımak içindir

29. Kopyalama: Kopyala ve yapıştır komutlarını kullanarak aynısından başka yere çoğaltmak içindir.

30. Klasörün simgesini değiştirmek için üzerinde sağ tıkladıktan sonra Özellikler kısmından özelleştir kısmından simge değiştirebiliriz. Dosyada bu işlemi yapamayız.

31. Depolama Ölçüleri

kilobyte<megabyte<gigabyte

1024 KB = 1 MegaByte

1024 MB = 1 GigaByte

32. Winzip ve winrar sıkıştırma programlarına örnektir. Bir bilgisayarda sıkıştırma yapabilmek için bu programların kurulu olması gerekir. Boyutu küçültür.

33. Kaydedilmiş bir dosya veya klasörü aramak için başlat düğmesinden “Programları ve dosyaları ara” metin kutusuna dosyada geçen herhangi bir kelimeyi yazmak yeterlidir.

BİLİŞİM SUÇLARI

1.    Bilişim suçlarından bazıları; kredi kartı suçları, eposta, şifre kırma gibi suçlardır.

2.    Başkalarının adına eposta göndermek.

3.    İnternetteki bilgileri çalmak.

4.    Şifreleri kırarak gizli bilgileri, üyelik bilgilerini ele geçirmek.

5.    Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntüleri ve sesleri kayda alarak ortaya çıkarmak.

6.    Bilişim korsanı: İnternette bilişim suçları işleyenlere bilgisayar korsanı denir. Buna karşı da bilişim polisleri görev yapar.

https://www.youtube.com/watch?v=GgdK2rdJTrE

https://www.youtube.com/watch?v=nctbp6e4AXU

BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ

1.     Virüs:  Bilgi girişi yoluyla bilgisayarlara yüklenen ve programların bozulmasına veya olağandışı çalışmasına sebep olan yazılımdır.

2.     İnternet, e-posta, flash bellek, cd vb. ile bulaşır.

VİRÜS ÇEŞİTLERİ

1.    Dosyalara buşana virüsler: Dosyalara bulaşır.

2.    Makro Virüsleri: uygulama programları açıldığı zaman çalışmaya başlar.

3.    Trojan(Truva atı): Bilgisayarınızda arka planda çalışan ve zamanı geldiğinde aktif hale gelerek sisteme zarar veren yazılımdır.

BİLGİSAYARI VİRÜSTEN KORUMAK

1.    Bilgisayara antivirüs programı kurulmalıdır.Örneğin; kaspersky, avg vs.

2.    Bilgisayara dosya yüklerken flash bellek, cd takarken mutlaka virüs taramasından geçirilmelidir.

3.    Şüpheli e-postalar kesinlikle açılmamalıdır.

4.    Yeni virüsler üretildiğinden antivirüs programları sürekli güncellenmelidir.

İNTERNET

1.    Bilgisayarların birbirine bağlanması sonucu ortaya çıkan bilgi iletişim ağına internet denir.

2.    İnternete tarayıcı ile gireriz. Tarayıcı bir yazılımdır. Arama motoru ile karıştırmayın. Örneğin; internet Explorer, google chrome ve mozilla firefox gibi.

3.    İnternet sayesinde araştırma, alışveriş, bankacılık işlemleri, öğrenme işlemlerini gerçekleştirebilirler.

4.    Adres Çubuğu: İnternet tarayıcısı üst kısmında yer alan ve bağlanılmak istenen internet adreslerinin girildiği alandır.. Adres çubuğunda bazı düğmeler vardır. Bunlar; ileri, geri, dur ve yenile gibi.

5.    Geri: Bir önceki sayfaya gider.

6.    İleri: Daha önce girilmiş ve geri dönülmüş sayfaya gider.

7.    Dur: Taramayı durdurur.

8.    Yenile: Sayfa bilgilerini tekrar gönderir.

9.    Arama Motoru: Anahtar kelimelerle bilgilere erişimi sağlar. Örneğin; google, yandex gibi. Anahtar kelimeyi doğru belirlemek önemlidir. Tırnak içinde yazarken tırnak içindeki ifadeyi olduğu gibi aratır. Görselde arama yapmak ise resimlere ulaşmayı sağlar.

10.   Elde edilen bilgi ve resimlerin kaynağı önemlidir. Adres çubuğundaki adresi kaynakçada belirtmek gerekir. Telif hakkı açısından bu gereklidir.

KLAVYE TUŞLARI

1.    Shift (Değiştirme) Tuşu: Tek başına bir görevi yoktur. Eğer klavye büyük harf yazımına açıksa değiştirme tuşu ile beraber basılan harfi küçük yazar. Eğer klavye küçük harf yazımına açıksa değiştirme tuşu ile beraber basılan harfi büyük yazar. İkinci görevi ise beraber basıldığında bir tuş üzerindeki ikincil karakteri yazar. Klavyede 2 tane değiştirme tuşu vardır.

2.    Caps Lock( keps lak): Işığı yanıyorsa büyük harf kullanıma açılır. Işığı sönük ise küçük harf kullanıma açılır.

3.    Boşluk Tuşu: Kelimeler arasında boşluk bırakmakta kullanılır.

4.    Enter (Giriş) Tuşu: Bir alt satıra geçmek için kullanılır. 2 tanedir.

5.    Yön Tuşları: İmleci yukarı, aşağı, sağa, sola hareket ettiren tuş grubudur.

6.    Geriye Silme Tuşu: Yazı yazarken yazı yazma yönünün tersi yönünde silme işlemini yapar.

7.    Delete(silme) tuşu: Yazı yazarken yazı yazma yönü ile aynı yönde silme işlemini yapar. Birde seçtiğimiz bir dosyayı veya klasörü silmemizi sağlar.

8.    Alt Gr: Beraber basıldığında üçüncül karakterlerin yazılmasını sağlar. Örneğin;@ işareti        

9.    Print Screen(ekranı kaydet):Ekranı hafızaya alır ve istdiğimiz yere yapıştırabiliriz.

10. Esc(iptal): işlemi iptal etmek ve bazı programlardan çıkış yapmakta kullanılır.

11. Ctrl: Kontrol tuşudur.

12. Tab(sekme): 7 karakter boşluk bırakmakta kullanılır. Özellikle paragraf başı yapmakta kullanılır.

KISAYOL TUŞLARI

Fare ile yaptığımız bazı görevleri klavye ile yapmamızı sağlarlar.

Ctrl+a  hepsini seçer

Ctrl+x  kes

Ctrl+c  kopyala

Ctrl+v  yapıştır

Ctrl+s  kaydet

Ctrl+p  yazdır

CTRL+z geri al

KELİME İŞLEMCİ PROGRAMI (WORD) VE MENÜLER

Bir kelime işlemci programı olan word programını açmak için;

Başlat—tüm programlar—microsoft Office-- word

1.    Word programında üstte bazı menüler vardır. Bunlar; giriş, ekle, sayfa düzeni vs.

2.    Office düğmesi-----yeni(yeni sayfa açar)

kaydet

                            Farklı kaydet

         Yazdır---baskı önizleme (çalışmanın çıktı alacağımız halini görebiliriz)

         yazdır (çıktı almak için)

not: Kaydet ile farklı kaydet ilk kaydedişte birbirinden farklı değildir.

3. ekle menüsüyle yapabileceklerimiz;

  küçük resim (wordde kayıtlı),dosyadan (bilgisayardan), otomatik şekil, wordart (resimli yazı), tablo eklemek.

not: otomatik şekil ekledikten sonra üzerinde sağ tıklayıp “otomatik şekil biçimlendir” deyip rengini değiştiririz, üzerinde sağ tıklayıp “metin ekle” deyip içine yazı ekleyebiliriz.

    4. Sayfa düzeni menüsünden yapabileceklerimiz;

Sayfa kenarlığı, kenar boşlukları, yönlendirme ve sayfa rengini ayarlayabiliriz.

   5. Giriş menüsü ile yazılarda biçimlendirme yapabiliriz.

DUYURULAR!